کاوش موضوع پرفشاری خون
صفحه اصلی
پرفشاری خون
فشار خون بالا یا پرفشاری خون (به انگلیسی: Hypertension) که گاهی به آن پرفشاری شریانی گفته می‌شود، یک بیماری مزمن است که در آن فشار خون در سرخرگ‌ها بالا می‌رود. به دنبال این افزایش فشار، قلب باید برای حفظ گردش خون در رگ‌های خونی شدیدتر از حالت طبیعی فعالیت کند. فشار خون شامل دو مقیاس سیستولی (کوبشی) و دیاستولی (آسایشی) است که وابسته به انقباض (سیستول) یا استراحت (دیاستول) ماهیچه قلب بین ضربان‌ها می‌باشند.
فشار خون از دو عدد تشکیل می‌شود: سیستولی (کوبشی) و دیاستولی (آسایشی). عدد سیستولی همان فشار خون هنگام انقباض قلب است، یعنی وقتی قلب خون را با نیرو به درون سرخرگ‌ها پمپ می‌کند. عدد دیاستولی فشار خون در زمان آرامش قلب است، وقتی که قلب بین دو ضربان پر می‌شود و استراحت می‌کند. برای نمونه، اگر فشار خون ۱۲۰ روی ۸۰ باشد، عدد ۱۲۰ نشان‌دهندهٔ فشار سیستولی و عدد ۸۰ فشار دیاستولی است. سیستولیِ بالا یعنی قلب باید سخت‌تر کار کند، و دیاستولیِ پایین‌تر نشان می‌دهد سرخرگ‌ها تا چه اندازه در زمان استراحت قلب باز می‌مانند. فشار خون دیاستولی همان عدد دوم یا عدد پایین در اندازه‌گیری فشار خون است و نشان دهنده حداقل فشاری است که خون به دیواره شریان ها هنگام استراحت قلب وارد می‌کند.
بنابراین فشار خون بالا به معنی افزایش مداوم فشار خون سرخرگی، هم فشار سیستولی و هم دیاستولی است.
افزایش فشار خون صرفاً سیستولی، از جمله در هنگام سالمندی و در موارد پرکاری تیروئید رخ می‌دهد. مقادیر بالای فشار خون گاهی یکی از نشانه‌های همراه در بیماری‌هایی مانند تصلب شرایین (آترواسکلروز)، ناراحتی‌های کلیوی و ناهنجاری‌های هورمونی است. این گونه‌های پُرفشاری خون ثانویه شیوع کمتری از پُرفشاری خون اولیه (اساسی) دارند که علت آن مستقیماً مشخص نیست.
در بیشتر موارد، بیماری سیر خوش‌خیمی دارد و عوارض احتمالی آن بسیار دیر بروز می‌کنند. در برخی موارد، بیماری سیری بدخیم پیدا می‌کند که بیشتر در مردان دیده می‌شود و مشخصۀ آن عوارض کلیوی، مغزی و فشار دیاستولی بالا و ثابت همراه با ناهنجاری‌های شدید شبکیۀ چشم است.
درمان پُرفشاری خون در وهلۀ نخست بر روی علت آن متمرکز است. تنگی آئورت و تنگی یک‌طرفۀ سرخرگ کلیوی به جراح این فرصت را می‌دهد که با پُرفشاری خون مقابله کند. پیش از روی آوردن به دارو، باید اقدامات عمومی را در پیش گرفت: تعادل مناسب میان استراحت و کار، پرهیز از موقعیت‌های تنش‌زا و فعالیت بدنی سنگین و به‌ویژه مبارزه با چاقی، الکل و سیگار. در صورت لزوم، می‌توان این اقدامات را با داروهای آرام‌بخش پشتیبانی کرد. تجویز یک رژیم غذایی کم‌نمک با داروهای دفع‌کنندۀ نمک و آب (ادرارآورها یا دیورتیک‌ها) همراه می‌شود. افزون بر این، معمولاً داروهای کاهندۀ فشار خون نیز تجویز می‌شود.
بر اساس آخرین دستورالعمل طبقه‌بندی فشار خون بالا از انجمن قلب امریکا در سال ۲۰۱۷ (معتبر ترین منبع و رهنمود بیماریهای قلبی) در حالت استراحت، فشار خون طبیعیِ سیستولی (یا حداکثر فشار خون) بین ۹۰ تا ۱۱۹ میلیمتر جیوه و فشار خون طبیعی دیاستولی (یا حداقل فشار خون) بین ۶۰ تا ۸۰ میلیمتر جیوه است و اگر فرد دارای فشار خون ۱۲۰_۱۲۹ میلیمتر جیوه سیستول و بالای ۸۰ دیاستول باشد فرد دارای فشار خون افزایش یافته می‌باشد (مرحله پیش فشار خونی) در صورتی که فشار خون به‌طور مزمن برابر یا بیش از ۱۳۰ بر روی ۸۰ میلیمتر جیوه باشد، فرد در مرحله یک فشار خون بالا قرار دارد و اگر فشار خون بیشتر از ۱۴۰ میلی متر جیوه سیستول یا ۹۰ دیاستول باشد از مرحله دو فشار خون بالا رنج می‌برد. قابل ذکر است که در فشار خون های بالا و زیر ۱۴۰ میلی متر جیوه (۱۳۰-۱۳۹) اولویت درمان با اصلاح شیوه زندگی می‌باشد (کاهش وزن، کنترل استرس و... نه استفاده از قرص های کاهنده فشار خون).
نزدیک به ۵۰ درصد از مبتلایان به فشار خون از بیماری خود مطلع نیستند و بسیاری از بیماران به صورت تصادفی از فشار خون خود با خبر می‌شوند. درصد زیادی از بیماران مبتلا به فشار خون، بیماری خود را کنترل نمی‌کنند.
فشار خون بالا در یکی از دو گروه پرفشاری اولیه یا پرفشاری ثانویه قرار می‌گیرد. حدود ۹۰ تا ۹۵ درصد از موارد از نوع پرفشاری اولیه هستند و این بدان معناست که هیچ دلیل پزشکی مشخصی برای آن وجود ندارد. ۵ تا ۱۰ درصد دیگر از نوع پرفشاری ثانویه هستند که شرایط تأثیرگذار بر کلیه‌ها، شریان‌ها، قلب یا دستگاه غده درون‌ریز باعث ایجاد آن می‌شوند.
در برخی موارد بالا رفتن فشار خون باعث خون‌ریزی مغزی می‌شود. فشار خون بالا عامل خطر عمده در سکته مغزی، سکته قلبی (حملات قلبی)، نارسایی قلب، آنوریسم‌های شریانی (به عنوان مثال آنوریسم آئورت)، بیماری شریان‌های پیرامونی و دلیل بیماریهای مزمن کلیه است. حتی افزایش خفیف فشار خون شریانی نیز با کاهش امید به زندگی مرتبط است. تغییر رژیم غذایی و روش زندگی می‌تواند در کنترل فشار خون مؤثر بوده و خطر عوارض ناشی از آن را بر سلامتی کاهش دهد. با این حال، درمان دارویی غالباً برای افرادی که تغییر روش زندگی در آن‌ها بی تأثیر بوده یا کافی نبوده‌است، ضروری می‌باشد.
نتایج یک تحقیق بین‌المللی با همکاری گروهی از محققان و دانشمندان ایرانی دربارهٔ تأثیر تغذیه در مرگ ناشی از بیماریهای قلبی-متابولیک (بیماریهای قلبی و عروقی و دیابت و سکته‌های مغزی) در ۲۰ کشور خاورمیانه و شمال آفریقا نشان می‌دهد که فشار خون مهم‌ترین عامل مرگ در اثر این بیماری‌ها در تمام این کشورها است.
در تمام این کشورها، بیماریهای قلبی-متابولیک عامل ۴۳ درصد از مرگ‌های زودرس (زیر هفتاد سال) بوده‌است. در ایران نیز فشار خون بالا (بالای ۱۱۵) مهم‌ترین عامل خطرساز و باعث مرگ دو هزار و ۳۵ نفر در ازای هر یک میلیون نفر جمعیت است.... بیشتر در ویکی پدیا
